Ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός υπέγραψε τις αποφάσεις ένταξης των ακόλουθων έργων και δράσεων πολιτιστικής ανάπτυξης στο πρόγραμμα «ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 2021 – 2027», με δικαιούχο την Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων:
«ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ, ΤΗΣ ΟΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΕΜΠΛΟΥ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΑΡΧΟΝΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΛΑΜΙΑΣ». Η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 293.626 ευρώ και καλύπτει πλήρως τον αρχικό προϋπολογισμό του έργου.
Ο Ι.Ν. Παναγίας Αρχοντικής Λαμίας είναι κτισμένος στη νότια πλαγιά του λόφου του Κάστρου Λαμίας και είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου. Ανοικοδομήθηκε το 1760 πάνω σε παλαιότερο Ναό που καταστράφηκε από πυρκαγιά και φιλοτεχνήθηκε το 1762.
Ανήκει στον τύπο της μονόκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής και εσωτερικά ο ναός είναι κατάγραφος. Το εικονογραφικό του πρόγραμμα εκτυλίσσεται σε τέσσερις θεματικές ζώνες. Η πρώτη ζώνη ιστορεί μαρτύρια αγίων της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, η δεύτερη, ιστορεί γεγονότα από τον Ιερόν Νιπτήρα μέχρι την Ανάσταση, η τρίτη περιλαμβάνει τριάντα Αγίους και η τέταρτη, ολόσωμους δεόμενους Αγίους, άνδρες και γυναίκες.
Με την ολοκλήρωση των εργασιών, θα παραδοθεί πλήρως συντηρημένος και αποκατεστημένος ο τοιχογραφικός διάκοσμος, η ξύλινη οροφή, το τέμπλο και τα υφασμάτινα έργα τέχνης του Ιερού Ναού, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη. Τέλος, για την πληροφόρηση του κοινού, προβλέπονται πινακίδες σήμανσης και πληροφόρησης, ψηφιακή εφαρμογή, ενημερωτικό και εποπτικό υλικό και σε γραφή “Braille”.
«ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΩΝ ΤΩΝ ΠΑΡΕΚΚΛΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΑΘΩΝΟΣ ΣΤΗ ΦΘΙΩΤΙΔΑ». Η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 255.000 ευρώ και καλύπτει πλήρως τον αρχικό προϋπολογισμό του έργου.
Η Ιερά Μονή Αγάθωνος στην Υπάτη Φθιώτιδας ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα. Υπήρξε καταφύγιο των αγωνιστών στη διάρκεια της τουρκοκρατίας, γι’ αυτό και πυρπολήθηκε από τους Τούρκους το 1821. Το καθολικό της μονής είναι τετρακιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο ναός, αγιορείτικου τύπου, με προσαρτημένα παρεκκλήσια στις τέσσερις γωνίες.
Ο ναός είναι αφιερωμένος στην Παναγία και τα παρεκκλήσια στη Μεταμόρφωση, στους Αγίους Αποστόλους και στους Αγίους Χαράλαμπο και Ιωάννη. Η ανέγερση του καθολικού τοποθετείται στον 15ο αι., με πολλές μεταγενέστερες επεμβάσεις. Στο εσωτερικό του σώζεται τοιχογραφικός διάκοσμος που εκτελέστηκε σε τρεις περιόδους: α) στον 16ο-17ο αι., β) στον 18ο και γ) στον 20ο αιώνα.
Με την ολοκλήρωση των εργασιών, θα παραδοθούν πλήρως συντηρημένες και αποκατεστημένες ο τοιχογραφίες των παρεκκλησίων του καθολικού της Ιεράς Μονής, σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες. Για την πληροφόρηση του κοινού προβλέπονται πινακίδες σήμανσης και πληροφόρησης, ενημερωτικό και εποπτικό υλικό και σε γραφή “Braille”.
Επισημαίνεται ότι και στις δυο περιπτώσεις, η Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδας ανέλαβε την άρτια και έγκαιρη εκπόνηση των μελετών για την υλοποίηση των έργων.
Μετά την υπογραφή των αποφάσεων ένταξης, ο Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας Φάνης Σπανός δήλωσε: «Συνεργαστήκαμε με την Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδας, που ανέλαβε την εκπόνηση μελετών και εξασφαλίσαμε χρηματοδοτήσεις συνολικού ύψους 548.6226 ευρώ για την υλοποίηση έργων με δικαιούχο την αρμόδια Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων. Βασικός μας στόχος είναι η διάσωση και ανάδειξη του εσωτερικού τοιχογραφικού διάκοσμου σε δυο σημαντικά θρησκευτικά μνημεία της Φθιώτιδας. Ο Ναός της Παναγίας Αρχοντικής στην Λαμία και η Μονή Αγάθωνος στην Υπάτη αποτελούν παράλληλα και πόλους έλξης θρησκευτικού τουρισμού. Μεριμνούμε επίσης για τη δημιουργία πληροφοριακού υλικού για όλους τους επισκέπτες και σε μορφή “Braille”».
