Η Ευρωβουλή αποφασίζει σήμερα αν θα παραμείνει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο τιμόνι της Κομισιόν.
Η ψηφοφορία είναι κρίσιμη και είτε θα ανοίξει τον δρόμο στην πρώτη γυναίκα ηγέτιδα της ΕΕ για μια δεύτερη θητεία, είτε θα οδηγήσει την Ένωση σε μια κρίση εν μέσω καλοκαιριού.
Οι ηγέτες της ΕΕ άναψαν κατά πλειοψηφία τον περασμένο μήνα το πράσινο φως στη Φον ντερ Λάιεν για να κρατήσει στα χέρια της τα ηνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά τώρα η Γερμανίδα πολιτικός πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη τουλάχιστον 361 από τους 720 ευρωβουλευτές του νεοεκλεγμένου, πιο δεξιού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η σημερινή κρίσιμη ψηφοφορία γίνεται στη σκιά της χθεσινής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου να ακυρώσει την επιλογή της να αποκρύψει ορισμένα τμήματα των συμβολαίων για τα εμβόλια κατά της COVID-19.
Συγκεκριμένα, το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η όλη διαδικασία δεν ήταν αρκετά διαφανής, και αποφάνθηκε επίσης κατά της απόφασης της Επιτροπής να διορθώσει μεγάλα τμήματα των συμβάσεων πριν τα καταστήσει διαθέσιμα.
Τι δείχνουν οι αριθμοί για τη Φον ντερ Λάιεν
Θεωρητικά, τα νούμερα «βγαίνουν» για τη Φον ντερ Λάιεν, καθώς οι τρεις ομάδες που την είχαν στηρίξει επισήμως το 2019 -το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες και οι κεντρώοι Renew- συγκεντρώνουν 401 ευρωβουλευτές.
Ωστόσο, οι ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν είναι πολύ πειθαρχημένες και, δεδομένου ότι η ψηφοφορία θα είναι μυστική, ειδικοί αναμένουν ότι περίπου το 10%-15% των ευρωβουλευτών θα παρεκκλίνουν από την κομματική γραμμή, ενώ η Φον ντερ Λάιεν δεν μπορεί καν να υπολογίζει στην ομόφωνη υποστήριξη των ευρωβουλευτών της δικής της πολιτικής οικογένειας: του ΕΛΚ.
Διαρροές ψήφων αναμένονται και από τη φιλελεύθερη Renew, καθώς οι τέσσερις ευρωβουλευτές του ιρλανδικού Fianna Fáil είπαν ότι δεν θα ψηφίσουν τη Φον ντερ Λάιεν, ισχυριζόμενοι ότι η πρόεδρος της Κομισιόν υποστήριξε υπερβολικά το Ισραήλ στον πόλεμο κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Μπίλι Κέλεχερ, αντιπρόεδρος της Renew, είπε ότι υπό τη Φον ντερ Λάιεν η ΕΕ έπαψε να «θεωρείται έντιμος μεσολαβητής στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή».
Τι θα πει η Φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της στην Ευρωβουλή
Αφότου η Φον ντερ Λάιεν έλαβε το χρίσμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, η ίδια και το επιτελείο της είχαν πολύωρες επαφές με διαφορετικές πολιτικές ομάδες ακούγοντας τις επιθυμίες τους και προσπαθώντας να τις πάρει με το μέρος της.
Οι συνομιλίες εντός των διαφόρων παρατάξεων της Ευρωβουλής συνεχίστηκαν μέχρι χθες το βράδυ. Η Φον ντερ Λάιεν θα παρουσιάσει στις 9:00 το πρωί τοπική ώρα σε ομιλία της στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο το πρόγραμμά της για την επόμενη πενταετία στο τιμόνι της Κομισιόν.
Το πρόγραμμα αυτό αναμένεται να εστιάσει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ εν μέσω ανησυχιών, ειδικά από το ΕΛΚ, ότι το οικονομικό βάρος της Ευρώπης εξασθενεί έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας.
Η Φον ντερ Λάιεν αναμένεται, επίσης, να υποσχεθεί ότι θα παραμείνει σε ισχύ η «πράσινη συμφωνία» και να παρουσιάσει ιδέες για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης που απαιτείται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Άλλα θέματα που ενδέχεται να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της είναι η μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ και η υβριδική απειλή από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του ύποπτου ρόλου της Μόσχας στη χρήση της απειλής των μεταναστευτικών ροών για να αποδυναμώσει και να πιέσει την ΕΕ.
Ο ρόλος των Πρασίνων
Οι Πράσινοι, με τους 53 ευρωβουλευτές τους, μπορεί να παίξουν κρίσιμο ρόλο στην επανεκλογή της Φον ντερ Λάιεν, αλλά, μολονότι πιο πειθαρχημένη σε σύγκριση με τις άλλες ομάδες της Ευρωβουλής, είπαν ότι δεν αποφασίσουν τι θα κάνουν μέχρι την ομιλία σήμερα της Φον ντερ Λάιεν στο Στρασβούργο.
«Είχαμε καλές συζητήσεις με την πρόεδρο», είπε ο συμπρόεδρος της ομάδας των Πρασίνων, Bas Eickhout. «Θα αποφασίσουμε βάσει των πολιτικών κατευθυντήριων γραμμών [του προγράμματος της Φον ντερ Λάιεν] και της ομιλίας της», δήλωσε.
Οι Πράσινοι είχαν καταψηφίσει το 2019 τη Φον ντερ Λάιεν, που εξελέγη με μόλις εννέα ψήφους.
Αν δεν επικυρωθεί η δεύτερη θητεία της Φον ντερ Λάιεν, θα προξενήσει κενός εξουσίας και θα πυροδοτήσει μεγάλη αβεβαιότητα αναφορικά με την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η Ένωση μεσούντος του πολέμου στην Ουκρανία και εν αναμονή πιθανής επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Αν ηττηθεί η Φον ντερ Λάιεν, οι ηγέτες της ΕΕ θα έχουν έναν μήνα προθεσμία για να προτείνουν εναλλακτικό υποψήφιο για την προεδρία της Κομισιόν.
Χθες Τρίτη οι Πράσινοι στήριξαν την κεντροδεξιά Ρομπέρτα Μέτσολα για μια δεύτερη θητεία στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε μια ένδειξη ότι κλίνουν προς τη Φον ντερ Λάιεν.
Τι θα κάνει η παράταξη της Μελόνι;
Ορισμένες πηγές από την ΕΕ υποστήριξαν ότι η μυστική ψηφοφορία μπορεί να ευνοήσει τη Φον ντερ Λάιεν, δίνοντας την ευκαιρία σε ευρωβουλευτές που την επικρίνουν δημοσίως να την ψηφίσουν τελικά για να αποτραπεί μια θεσμική κρίση.
Ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι τι θα κάνει η ευρωσκεπτικιστική ακροδεξιά ευρωομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) της Τζόρτζια Μελόνι. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός απείχε από την ψηφοφορία του περασμένου μήνα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οργισμένη επειδή αποκλείστηκε από τη συμφωνία για τη μοιρασιά των κορυφαίων πόστων, που έκλεισαν έξι άνδρες ηγέτες των τριών κυρίαρχων πολιτικών παρατάξεων.
Αλλά, αφότου ανέλαβε τα ηνία της κυβερνητικής συμμαχίας στη Ρώμη, η Μελόνι είχε μια καρποφόρα συνεργασία με την Κομισιόν της Φον ντερ Λάιεν. Οι 78 ευρωβουλευτές του ECR πιθανώς να διασπαστούν σε εκείνους του πολωνικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη να ψηφίζουν κατά της Φον ντερ Λάιεν και εκείνους του κόμματος του Τσέχου πρωθυπουργού, Πετρ Φιάλα, να τη στηρίζουν.
