Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να λένε τη φράση: «Si fueris Romae, Romano vivito more» (όταν βρίσκεσαι στη Ρώμη, κάνε ότι κάνουν οι Ρωμαίοι). Ήθελαν να πουν ότι πρέπει να μιλάς και να φέρεσαι με τον τρόπο που καταλαβαίνει αυτός στον οποίο απευθύνεσαι. Η αρχή αυτή διέπει μέχρι σήμερα τις διεθνείς σχέσεις.
Το Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2020 η Ελλάδα αντιμετώπισε μια υβριδική επίθεση από την Τουρκία, με το άνοιγμα των συνόρων της και την προσπάθεια προώθησης δεκάδων χιλιάδων μεταναστών στην Ελλάδα. Η ελληνική απάντηση υπήρξε εξόχως αποτελεσματική. Οι ενέργειες της Τουρκίας απέτυχαν διότι τότε η Ελλάδα «μίλησε» στη γλώσσα που καταλαβαίνουν οι γείτονές μας. Στηρίχθηκε στην ισχύ και στο δίκαιο. Όχι μόνο στο ένα από τα δυο και σαφώς με αυτή τη σειρά προτεραιότητας.
Η κυβέρνηση θωράκισε και σφράγισε τα σύνορα, οργανώθηκε παλλαϊκή άμυνα στον Έβρο και αμέσως μετά χρησιμοποίησε με μαεστρία τα διπλωματικά όπλα. Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός έφερε στον Έβρο την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον τότε Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και τον τότε Πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Νταβίντ Σασόλι, οι οποίοι στήριξαν πλήρως την Ελλάδα.
Αν δεν είχαμε επιτύχει στη δυναμική αποτροπή, η διπλωματία και το δίκαιο δεν θα μας έσωζαν, πράγμα που καταλάβαμε πικρά στην Κύπρο το 1974.
Μια ανάλογη κατάσταση αντιμετωπίζουμε τώρα με την Λιβύη. Είναι προφανές ότι μια δράκα φυλάρχων, που έχουν αυτοαναγορευτεί ηγεμόνες της Λιβύης, επαναλαμβάνουν ό,τι ακριβώς επιχείρησε η Τουρκία το 2020. Ενδεχομένως με τεχνογνωσία και υποστήριξη που τους δίδεται από την καθ’ ημάς Ανατολή. Οι Λίβυοι στέλνουν μαζικά μετανάστες στην Κρήτη και παράλληλα φέρονται με σκαιότητα απέναντι στην ΕΕ και την Ελλάδα.
Είναι προφανές ότι οι άνθρωποι που διοικούν τώρα τη Λιβύη δεν έχουν καμιά ανθρωπιστική ευαισθησία, δεν δίνουν δεκάρα για το διεθνές δίκαιο και δεν ορρωδούν προ ουδενός. Η ιταμή στάση κάποιου Χάφταρ απέναντι στην επίσημη αντιπροσωπεία της ΕΕ είναι αποκαλυπτική τόσο για τις προθέσεις του όσο και για το τι είναι ικανός να πράξει στο μέλλον.
Η ΕΕ οφείλει να ακολουθήσει την παρακαταθήκη των αρχαίων Ρωμαίων: «όταν βρίσκεσαι στη Ρώμη, κάνε ότι κάνουν οι Ρωμαίοι». Δεν μπορείς να ελπίζεις ότι θα καταφέρεις να φέρεις αποτέλεσμα με τους κάθε είδους Χάφταρ στηριζόμενος σε αρχές και πρακτικές που δεν έχουν καμιά σημασία στο δικό τους κόσμο. Επιβάλλεται η ΕΕ να συνέλθει και να επιβάλλει τη λύση που θέλει. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.