Ο Σύλλογος Φίλων Μουσικής Λαμίας συνεχίζοντας την παρέμβασή του στα καλλιτεχνικά δρώμενα της πόλης, διοργανώνει εκδήλωση με τίτλο ‘’Saudade per Dafnie’’ – Μουσική για κλασική κιθάρα με τον καταξιωμένο Λαμιώτη κιθαριστή Δημήτρη Τσούτσικα. Την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2024 στις 7:30 μμ, στην υψηλής αισθητικής αίθουσα του ισόγειου χώρου του Περιφερειακού Καταστήματος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στην Πλατεία Ελευθερίας 13.
Περιγραφή
Το Saudade είναι η μελωδία της καρδιάς, το βαθύ εκείνο συναίσθημα που δένει την ψυχή με ό,τι αγάπησε και θ ‘αγαπά για πάντα. Είναι γλυκό και πικρό, απαισιόδοξο κι ελπιδοφόρο, γιατί η ψυχή λαχταρά να ξαναζήσει σήμερα ότι χάθηκε στο χθες… Γεννήθηκε τον 12ο αιώνα στις ψυχές των τροβαδούρων της Πορτογαλίας, συντρόφευσε τους πορτογάλους εμπόρους κι εξερευνητές στα ταξίδια τους, διήνυσε αιώνες, έγινε μια συναισθηματική νόρμα, ο μοναδικός τρόπος που ο πορτογαλικός και ο βραζιλιάνικος λαός μοιράζεται το συναίσθημά του. Το Saudade δεν ανήκει στην λογική, αλλά στην καρδιά, γεννιέται από την απουσία, είναι πόνος και χαρά μαζί. Δεν μεταφράζεται, δεν έχει γεωγραφικές συντεταγμένες, μιλά τη γλώσσα της ψυχής, υπάρχει στις αποσκευές όλων μας. Ένα πρόσωπο, ένας τόπος, ένα συναίσθημα…saudade.
Στη συναυλία θα ακουστούν έργα των Λυγνού, Barrios, Dumont, Vida, Gnattali, Villa-Lobos,
Βιογραφικό
Ο Δημήτριος Τσούτσικας σπούδασε μουσική εκτέλεση (Master’s Degree) στο Conservatorium Maastricht-Zuyd University (τάξη C. Marchione), στο Ωδείο Αθηνών (τάξη Κ. Κοτσιώλη), στο Δημ. Ωδείο Λαμίας (τάξη Φ. Βιολάτου, Δ. Κοντογιάννη). Παρουσιάζει και διδάσκει πρωτότυπη μουσική για κλασική κιθάρα, μουσική δωματίου, καθώς και μουσική του 19ου αιώνα με όργανο εποχής (αντίγραφο R. Lacote 1830). Υπήρξε μαθητής του Γεωργίου Μάνεση.
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΛΑΜΙΑΣ
Ο Σύλλογος Φίλων Μουσικής Λαμίας λειτουργεί από το 2018 με στόχο την ανάδειξη καιπροώθηση της μουσικής και του πολιτισμού αλλά και την ευαισθητοποίηση του πολίτη απέναντι στα μουσικά δρώμενα μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων σε τοπικό , πανελλαδικό αλλά και διεθνές επίπεδο.
Τον Νοέμβριο του 2018 διοργάνωσε εκδήλωσης τιμής και μνήμης για τον διεθνούςφήμης Λαμιώτη βαρύτονο Κων/νο Εγκολφόπουλο.
Μετά από μια περίοδο αναστολής της λειτουργίας του λόγω της πανδημίας, επαναδραστηριοποιήθηκε εγγράφοντας δεκάδες νέα μέλη και εμφανίστηκε δυναμικά στο προσκήνιο της καλλιτεχνικής ζωής της πόλης μας, διοργανώνοντας την Άνοιξη του 2024 τη 2η Εαρινή Συνάντηση Χορωδιών
Η Μελωδία της Καρδιάς
Το Saudade είναι η μελωδία της καρδιάς, το βαθύ εκείνο
συναίσθημα που δένει τη ψυχή μ’ ότι αγάπησε και θ ‘αγαπά για πάντα. Είναι γλυκό και πικρό, απαισιόδοξο κι ελπιδοφόρο, γιατί η
ψυχή λαχταρά να ξαναζήσει σήμερα ότι χάθηκε στο χθες…
Γεννήθηκε τον 12ο αιώνα στις ψυχές των τροβαδούρων της Πορτογαλίας, συντρόφευσε τους πορτογάλους εμπόρους κι εξερευνητές στα ταξίδια τους, διήνυσε αιώνες, έγινε μια συναισθηματική νόρμα, ο μοναδικός τρόπος που ο πορτογαλικός και ο βραζιλιάνικος λαός μοιράζεται το συναίσθημά του.
Το Saudade δεν ανήκει στην λογική, αλλά στην καρδιά, γεννιέται από την απουσία, είναι πόνος και χαρά μαζί. Δεν μεταφράζεται, δεν έχει γεωγραφικές συντεταγμένες, μιλά τη γλώσσα της ψυχής, υπάρχει στις αποσκευές όλων μας.
Ένα πρόσωπο, ένας τόπος, ένα συναίσθημα…saudade.
Το κείμενο γράφτηκε για την πρώτη παρουσίαση του Saudade
(Λαμία Ιανουάριος 2024)
Σ Χ Ο Λ Ι Α – Π Α Ρ Α Π Ο Μ Π Ε Σ
Ι. Saudade per Dafnie
Saudade: Λέξη χωρίς ακριβή μετάφραση. Στην καθημερινή ζωή όσο και στην Τέχνη χρησιμοποιείται για να περιγράψει συναισθήματα μελαγχολίας ,ευτυχίας και ταυτόχρονης επιθυμίας για πρόσωπα ή τόπους που είναι απόντα. Ειδικά στην Τέχνη , εμφανίζεται για πρώτη φορά στο χειρόγραφο του 12ου αιώνα με τίτλο Cancioneiro da Ajuda ( Τραγούδια της Αγιούδα) – συλλογή 310 τραγουδιών σε ύφος Cantigas de Amor. Κατά τον ποιητή Olavo Bilac (1865-1918) ‘’Saudade είναι η παρουσία των απόντων’’.
Ο Agustin Barrios (1885-1944) παρουσιάζει το συγκινητικό Choro(*) da Saudade για πρώτη φορά στις 28 Νοέμβρη του 1928 στο Rio de Janeiro.
Το έργο του κ. Λυγνού με τίτλο ”Dance of The Blue Moon” γράφτηκε τον Αύγουστο του 2024, και είναι το πρώτο χρονολογικά από μία μικρή σειρά έργων γράφτηκαν ειδικά για το πρόγραμμα ”SAUDADE per Dafnie”. Παρουσιάστηκε πρώτη φορά ηχογραφημένο στην εκπομπή του Νίκου Ξανθούλη ” Οδηγός Ορχήστρας για Νέους” (ΕΡΤ Τρίτο Πρόγραμμα 4 Οκτωβρίου 2024)
(*) Βασικός ρυθμός- φόρμα της Βραζιλιάνικης οργανικής λαϊκής μουσικής. Saudade per Dafnie
Στη βιβλιοθήκη του κιθαριστή Abel Carlevano (1916-2001) σώζεται χειρόγραφη εκδοχή του Choro da Saudade πιθανότατα από μαθητή του Barrios με ημερομηνία 27 Οκτώβρη άγνωστου έτους και αφιέρωση per Dafnie
ΙΙ. Milonga* για το δέντρο της Λήθης
Το 1936 ο Alberto Ginastera μελοποιεί το ποίημα του Fernan Silva Valdes (Ουρουγουάη 1887-1975) με τίτλο Arbol del Olvido (Το δέντρο της Λήθης) σε ρυθμό Milonga . Το ίδιο έργο το μεταγράφει για solo piano με τίτλο Milonga op.3 . Το ποίημα αναφέρεται σε κάποιον που προσπαθεί να ξεχάσει την αγαπημένη του. Γι’ αυτό το σκοπό πέφτει να κοιμηθεί κάτω από το δέντρο της Λήθης. Αυτή του η προσπάθεια όμως αποβαίνει άκαρπη γιατί όταν ξυπνά, εκείνη ξανάρχεται στη θύμησή εξαιτίας του ότι – όπως γράφει ο ίδιος -‘’ξέχασε να την ξεχάσει’’(olvide de olvidare) . Θαυμαστό είναι το παράδειγμα αυτό της αέναης σύγκρουσης της Μνημοσύνης ( Μητέρας των Μουσών) ενάντια στη Λήθη.
(*) Χορός ,μουσικός ρυθμός, πρόδρομος του Tango, με καταγωγή από την περιοχή του Rio de la Plata. Στην αρχική του μορφή ήταν ποίημα ,απαγγελία με συνοδεία κιθάρας. O Silva Valdes έχει γράψει ποιήματα με τίτλο Milonga
III. Saudade για τον Heitor
H.V.L. : Heitor Villa –Lobos ( 1887-1959)
Valsa : Η βραζιλιάνικη εκδοχή του ευρωπαϊκού χορού Valse σε αργό tempo και σε φόρμα Choro(Α-Β-Α-Γ-Α). Έργο του 1912 όπου αργότερα ενσωματώθηκε στη Suite Populaire Brasilienne .
Ο Walter Burle Marx(1902-1990) ήταν συνθέτης ,πιανίστας και μαέστρος. Υπήρξε επιστήθιος φίλος του Villa –Lobos του οποίου πολλά έργα παρουσίασε για πρώτη φορά στην Αμερική με την New York Philharmonic Orchestra. O Burle Marx φεύγει οριστικά για την Αμερική το 1949 όπου και γράφει το HVL Saudade do Nosso Amigo(Saudade για τον φίλο μας). Δείγμα εξαιρετικής μουσικής αρχιτεκτονικής, παρέμεινε στην αφάνεια για δεκαετίες (εκδόθηκε μόλις το 2007).
Το έργο παρουσιάστηκε πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Δ. Τσούτσικα στο Διεθνές Φεστιβάλ Πορτοχελίου (Ιούλιος του 2024)
IV. Scordatura (*)
(*) Είδος χορδίσματος διαφορετικό από το τυπικό στα έγχορδα όργανα ( η κυριολεκτική σημασίατης λέξης στην ιταλική γλώσσα είναι παρεξήγηση). Ίδια ρίζα με τη λέξη discordo= διάφωνο αντίθετο του accordo=σύμφωνο.
Ακολουθώντας λοιπόν αυτού του είδος το χόρδισμα, επιτυγχάνονται ηχητικά εφέ, ασυνήθιστες συγχορδίες και ηχοχρώματα.
Θαυμαστό παράδειγμα της Scordatura αποτελούν οι 15 Σονάτες των Μυστηρίων (1676) του H.I.F.Biber, στις οποίες ο συνθέτης χρησιμοποιεί 13 είδη χορδισμάτων για τις 4 χορδές του βιολιού χωρίς καμία επεξήγηση για τον τρόπο που θα πρέπει να ακολουθήσει ο εκτελεστής . Αληθινό Μυστήριο!
Ο Giorgio Vida είναι σύγχρονος συνθέτης μινιμαλιστικής μουσικής. Το έργο ”Autumn Tears” Saudade for 27 October γράφτηκε το 2024 με αφορμή το πρόγραμμα Saudade per Dafnie και χρησιμοποιεί την τεχνική της Scordatura .
Koyunbaba Suite
Έργο του 1985 που επίσης χρησιμοποιεί την τεχνική της Scordatura κρατώντας ως έχει μόνο την πρώτη απότις 6 χορδές της κιθάρας. Είναι ποιμενική σουίτα και όχι Saudade όπου περιγράφει τις σκέψεις ενός βοσκού για τη ζωή, τον θάνατο και τον έρωτα ενώ ατενίζει τη θάλασσα.
Ο χαρακτηρισμός του ως ‘’έργο δεξιοτεχνίας’’ (virtuozite), είναι βέβαιο πως το καταστρέφει.
________________________________
Τα έργα του Κ.Λυγνού και του G.Vida παρουσιάζονται σε πρώτη εκτέλεση
Το Δέντρο της Λήθης (Arbol del Olvido)
I
Στον τόπο μου υπάρχει ένα δέντρο
που λέγεται δέντρο της λήθης,
εκεί πηγαίνουν να ελευθερωθούν
ζωή μου
εκείνοι που οι ψυχές τους πεθαίνουν.
II
Για να μη σε σκέφτομαι,
κάτω από το δέντρο της λήθης
πήγα να κοιμηθώ ένα βράδυ,
ζωή μου
κι αποκοιμήθηκα βαθιά.
III
Όταν ξύπνησα απ’ το όνειρο
σε σκέφτηκα ξανά
γιατί ξέχασα να σε ξεχάσω
ζωή μου
τη στιγμή που ξάπλωσα.
Fernan Silva Valdes (1887-1975)
▲
Dimitris TSOUTSIKAS is an introspective concertizing guitarist who conducts his programs with a project a project that goes far beyond the musics played. His interpretations seem guided above all by the honesty towards the works….
Arnaud DUMOND
▲
Ο δημήτριος τσούτσικας σπούδασε μουσική εκτέλεση (Master’s Degree) στο Conservatorium Maastricht -Zuyd University (τάξη C.Marchione), στο Ωδείο Αθηνών (τάξη Κ.Κοτσιώλη),
στο Δημ. Ωδείο Λαμίας (τάξη Φ.Βιολάτου, Δ.Κοντογιάννη).
Παρουσιάζει και διδάσκει πρωτότυπη μουσική για κιθάρα, μουσική δωματίου, καθώς και μουσική του 19ου αιώνα με όργανο εποχής (αντίγραφο R.Lacote 1830).
Υπήρξε μαθητής του Γιώργου Μάνεση.
▲
Αφίσα : Έυα Νοτοπούλου
Κείμενο : Ντορίτα Λαδοπούλου
Επιμέλεια σχολίων : Κατερίνα Βανού
▲ Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α ▲
I. Saudade για την Dafnie
Dance of the Blue Moon * (2024) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΥΓΝΟΣ Recuerdos (2021) EDUARDO DIAZ
Saudade (2017)- RICK GRACHAM
Saudade for Panayia * ♦ (2024) GIORGIO VIDA
Preludio (1940) – AGUSTIN BARRIOS
Choro da Saudade per Dafnie (ca 1920) – AGUSTIN BARRIOS
II. Milonga για το δέντρο της λήθης ”Auzielle” Milonga (1981) EDMUNDO VASQUEZ Milonga (ca 1950)- ABEL CARLEVARO
III . Saudade για τον Heitor
HVL Saudade do Nosso Amigo (ca 1957) – WALTER BURLE MARX Valsa Choro (1912) – HEITOR VILLA -LOBOS
IV. Scordatura (Παρεξήγηση)
”Autumn Tears” Saudade * (2024) GIORGIO VIDA ”Koyunbaba” Suite Pastorale (1985) – CARLO DOMENICONI
___________________________________
* Τα έργα παρουσιάζονται σε πρώτη ζωντανή εκτέλεση. ♦ Panayia (Παναγιά) : γυναικείο όνομα
