Συζητούμε μια έκθεση για την Αλβανία και στον πυρήνα του θέματος αυτού βρίσκεται ένα εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα τόσο για το Kράτους Δικαίου στην Αλβανία όσο και για τις ευρωπαϊκές πολιτικές αξίες. Είναι το ζήτημα του κ. Φρέντη Μπελέρη, ο οποίος είναι προβεβλημένο μέλος της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στην Αλβανία, εκλεγμένος Δήμαρχος Χειμάρρας, στις αυτοδιοικητικές εκλογές στις 14 Μαΐου 2023 και από χθες υποψήφιος βουλευτής στις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές με τη Νέα Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Ο κ. Μπελέρης, δύο μόλις μέρες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές, συνελήφθη από τις αλβανικές αρχές κατηγορούμενος για δωροδοκία και από τότε βρίσκεται στη φυλακή. Παρά τη σύλληψη του εξελέγη δήμαρχος και όλο αυτό το διάστημα αποστερήθηκε, από το αλβανικό κράτος, το αναφαίρετο πολιτικό του δικαίωμα, ως εκλεγμένος Δήμαρχος, να ορκιστεί και να αναλάβει τα καθήκοντά του.
Υπογραμμίζω ότι η απόφαση αυτή ήταν ξεκάθαρα πολιτική επιλογή της Αλβανικής κυβέρνησης , καθώς η αλβανική νομοθεσία δεν αποκλείει από την εκλογική διαδικασία τους υποψηφίους που κατηγορούνται για τέτοιους λόγους. Επίσης, η ευρωπαϊκή νομοθεσία προβλέπει ότι όλα τα κράτη πρέπει να εγγυώνται την άσκηση των πολιτικών δικαιωμάτων όσων βρίσκονται υπό κράτηση. Είναι απαράδεκτο μια χώρα που έχει ως στόχο την ενσωμάτωση της στην Ευρώπη να περιφρονεί αυτή την νομοθεσία.
Τελικά, στις 5 Μαρτίου 2024, αλβανικό ειδικό δικαστήριο έκρινε ένοχο τον εκλεγμένο δήμαρχο Χειμάρρας. Το δικαστήριο επέβαλε ποινή φυλάκισης δύο χρόνων με κράτηση στον κ. Μπελέρη. Σειρά γεγονότων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η απόφαση ήταν προδιαγεγραμμένη, με μοναδικό στόχο να μην ορκιστεί δήμαρχος ο κ. Μπελέρης. Υπάρχουν σοβαροί προβληματισμοί ως προς την αντικειμενικότητα της διαδικασίας με έμφαση στην ανεξαρτησία των δικαστών ,στην παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας , στις συνθήκες διασφάλισης δίκαιης δίκης και στην δυσανάλογη ποινή που επιβλήθηκε. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας η αλβανική πλευρά αρνήθηκε πολλαπλά αιτήματα του κ. Μπελέρη για πραγματογνωμοσύνη και δεν έφερε στο δικαστήριο τον βασικό μάρτυρα για αντιπαράθεση με το πρόσωπο που χρησιμοποιήθηκαν από την εισαγγελία ως μάρτυρες κατηγορίας.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να θέσω υπόψιν σας και ένα ακόμη κρίσιμο στοιχείο . Την επόμενη της καταδικαστικής απόφασης του Αλβανικού δικαστηρίου σε βάρος του εκλεγμένου Δημάρχου Χειμάρας κ Μπελέρη με όλα τα σκοτεινά σημεία που ανέφερα παραπάνω, η ομόφωνη εισήγηση της επιτροπής της κοινοβουλευτικής συνέλευσης ΣτΕ περί ολοκλήρωσης της διαδικασίας του Monitoring και ενεργοποίησης της διαδικασίας Post Monitoring έτυχε εκμεταλλεύσεως από την Αλβανική κυβέρνηση η οποία έσπευσε να την προβάλει ως σαφή αναγνώριση της προόδου της Αλβανίας σε θέματα κράτους δικαίου , ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοκρατίας, παραλείποντας εσκεμμένα κάθε αναφορά στις εναπομείνασες υποχρεώσεις και συστάσεις.
Στην περίπτωση του κ. Μπελέρη οι αλβανικές αρχές παραβιάζουν το κράτος δικαίου, τα πολιτικά δικαιώματα και τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στην Αλβανία.
Η τήρηση των αρχών του κράτους δικαίου και ο σεβασμός των πολιτικών δικαιωμάτων όλων των πολιτών αποτελούν κοινή ευρωπαϊκή αξία και δεν είναι διαπραγματεύσιμες. Όμως οι αρχές αυτές παραβιάζονται συστηματικά από την Αλβανική κυβέρνηση. Για αυτό και θεωρώ την ολοκλήρωση της διαδικασίας monitoring και την μετάπτωση σε καθεστώς Post Monitoring εντελώς άκαιρη. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι τα θέματα κράτους δικαίου, ανθρωπίνων δικαιωμάτων , προστασίας των εθνικών μειονοτήτων και κατοχύρωσης των περιουσιακών δικαιωμάτων των μελών της ελληνικής μειονότητας είναι ζητήματα η πρόοδος επί των οποίων θα αξιολογείται συνεχώς στις περιοδικές εκθέσεις.
